Pasen vieren met een Bulgaars gezin

Hey allen!

Het paasweekend loopt op zijn einde, tijd dus om een blogbericht te schrijven.
Eerst en vooral, vandaag is mijn laatste maand in Bulgarije van start gegaan, over exact 1 maand sta ik terug met beide voetjes op Belgische bodem. En over exact 9 dagen mag ik mijn vriendje verwelkomen. Jaja, het kort in...

Het eerste hoogtepunt van de week was ongetwijfeld woensdagavond. Een benefietconcert waar onze gasten het beste van zichzelf gaven. Toen ik "mijn" gastjes daar zo bezig zag op het podium kreeg ik het eventjes moeilijk. Toen besefte ik echt hoe graag ik hen zag en hoe zwaar het afscheid zal zijn. Maar tegelijk ben ik ook enorm trots op hun prestatie.

Voor mij persoonlijk ook het hoogtepunt van de avond. De rest van het concert werd gevuld met modeshows, drie opera liedjes en drie kinderliedjes. Allemaal wel mooi hoor, maar nogal veel variatie voor 1 "concert" en bij het zien van die kleine mini Mister en Misses Bulgaria of Misses Ruse voelde ik mij toch eventjes in Amerika. Kleine meisjes die soms wss nog niet eens 7 jaar waren die helemaal opgetut in kleedjes staan te paraderen alsof ze een fotomodel van 18 zijn... niet echt aan mij besteed.

Maar goed, dat gezegd zijnde kan ik jullie nu meenemen om samen een onvergetelijk weekend te herbeleven.

Donderdag nam ik samen met mijn collega Daisy de trein van Ruse naar Shumen. Na drie uur treinen kwamen we aan in haar geboortestad.

Haar zus en een vriendin met haar baby stonden ons al op te wachten. Voor de zussen een blij weerzien dus. Daisy vertelde al dat ze dicht bij het station woonde maar toen ze zei, kom we moeten hier naar binnen, schrok ik toch wel even. "Dat is niet dicht bij het station, dat is gewoon IN het station" floepte ik eruit.

Zoals het overal in Bulgarije de gewente is: schoenen uitdoen, pantoffels krijgen en die aandoen. Daarna maakte ik kennis met haar ouders. We gingen aan tafel en ik kon genieten van lekker, typisch Bulgaars eten met veel liefde klaargemaakt. Door de lange treinreis en lastige werkweek besloten we vroeg te slapen.

De volgende ochtend had haar mama als ontbijt banitsa klaargemaakt. Iemand had haar namelijk ingefluisterd dat ik dat wel lekker vond, samen met ljutenitsa. Na een stevig ontbijt kropen we (= Daisy, haar zus, haar vader en ik) in de auto voor de eerste stop: de kerk

Haar zus is redelijk gelovig (zoals vele Bulgaren en zelfs jonge mensen trouwens) en dus wilde ze op Goede Vrijdag een kaars aansteken in de kerk. Met z'n allen dus het plaatselijke kerkje binnen waar het al een drukte van jewelste was om een kaars te branden. Er was een soort van misviering bezig waar zowel Daisy als ik geen snars van begrepen. Op een bepaald moment werd Jezus van het kruis genomen, in doeken gewikkeld en weggebracht. Daarna gaven de priesters een kus op een gigantische doek/icoon en kropen vervolgens onder het platform waar die doek op lag. Uit respect voor de gelovigen nam ik geen foto maar het leek een beetje op een mini-prieeltje.

Eens ze eronder gekropen waren gaven ze een kus aan het kruis waar ze net Jezus afgehaald hadden, in de nek van Maria en dan nog een persoon. Enkel mensen die de volledige vastenperiode zonder zeuren doorlopen hadden mochten er een voor een onder kruipen om het ritueel te herhalen. We bleven niet kijken maar kropen terug in de auto naar de volgende stop.

 Een bekend monument. Er loopt een weg van het centrum naar boven, zo'n 1300 trappen maar wij waren (gelukkig) met de auto. De weergoden waren ons niet 100% gezind maar het was toch best indrukwekkend om te zien.

De tweede stop was "Staria Grad" oftewel: oude stad.
Daar waren resten te zien van een oude stad, er waren Romeinse muren, Byzantijnse muren enzvoort. Dat fort is ook beschermd door UNESCO en speelde een belangrijke rol in de geschiedenis van Bulgarije. Ook hier terug prachtige panorama's gezien.

De ingang van het fort

Ik voelde me weer eventjes "on top of the world"
De toren in de achtergrond werd later ook beklommen tot in de top

Op deze plaats stond vroeger een kerk

Uitzicht door de "schietgaatjes" in de toren

Het bewijs dat ik nog steeds in Bulgarije zit.
én dat ze hier enorm trots zijn op hun land en overal Bulgaarse vlaggen hangen

De volgende stop was een mini dierentuin maar de foto's daar zijn niet de moeite om te tonen. Enorm kleine hokjes met zodanig veel tralies en hekkens dat je bijna niets meer ziet. Ook vooral (onverzorgde) dieren zoals vogels, geiten, een uil, kruising tussen wolf en vos, echte vos... Niet echt speciale dieren dus. Op naar de volgende stop. Een museum...
Had ik eerst vriendelijk voor bedankt wegens te veel museums bezocht in Sofia maar goed, Daisy wilde toch graag eens binnen gaan. Mijn voorspelling kwam grotendeels uit: veel munten en dingen die ik al gezien had in Sofia. Maar onderstaande foto's blijf ik toch leuk vinden om te zien. Ze maken ook onderdeel uit van een bepaalde traditie die nog steeds leeft in slechts enkele gebieden van Bulgarije. Helaas weet ik daar het fijne niet helemaal van. Het komt erop neer dat je zo'n enge maskers aantrekt om dan iets of iemand te verjagen voor een goede oogst denk ik.

De volgende stop was terug het huis van Daisy om efkes een uurtje te slapen en daarna op bezoek te gaan bij vrienden. Het bleek te gaan om dezelfde vriendin die ons stond op te wachten aan het station. Een enorm lieve vrouw (of jongedame nog eigenlijk, niet veel ouder dan ik) met een baby van 10 maand oud. Wel een schrijnend (maar vaak voorkomend) verhaal. Ze wist pas na 8 maand dat ze zwanger was maar in Bulgarije is het enorm moeilijk om als jong koppel rond te komen, laat staan met een baby. Verder was ook haar vader overleden ofzoiets en heeft zij de schulden van hem ge-erfd. Nog een extra moeilijkheid dus. Momenteel verblijft haar vriend al van januari in Engeland en probeert daar meer geld te verdienen om later ook zijn vriendin en kind te laten achterkomen. Enorm veel mensen proberen Bulgarije te ontvluchten omdat het politieke systeem zo corrupt is als het maar kan.

Maar goed, dat terzijde was het een enorm lieve vrouw. Daisy's zus leek daar wel kind aan huis en was druk met het kind aan het spelen. Even later kreeg ik het ook op mijn schoot :-D Enorm schattig, we hebben ons zo'n twee uur bezig gehouden met het kindje. De mama zei constant tegen de zus dat ze de baby bij mij of Daisy moest zetten omdat zij iedere dag de kans had en wij niet...

's avonds kookte de mama terug voor ons (net als 's middags eigenlijk ook). Opnieuw konden we genieten van een lekkere maaltijd waarbij we de soms hilarische verschillen tussen de twee landen bespraken. Haar ouders waren enorm vriendelijk en zagen er niet tegenop om alles drie keer te herhalen of te wachten tot ik mijn woorden gevonden had. Leve gebarentaal :-D (en ook wel Daisy die af en toe hielp vertalen :p)

Die avond vond ook een unicum plaats! Sommige mensen gaan het niet geloven maar als rasechte witte wijndrinker heb ik voor het eerst in mijn leven rode wijn gedronken! Jaja, hun wijn hier was zelfgemaakt en ik wilde dus wel eens proeven uit nieuwsgierigheid. Tot mijn grote verbazing vond ik het zo lekker dat ik mijn proevertje vergroot heb tot een volledig glas. Mmmmm

Plots, echt in het midden van de maaltijd, sprong haar mama recht. Waaaaa! Je handtas staat op de grond, dat mag niet! Daisy lag terug krom van het lachen en ik keek verbaasd toe hoe ze mijn handtas van de grond naar een stoel verhuisde. Blijkbaar mag je handtas niet op de grond staan omdat ze dan geloven dat al je geld eruit zal weggaan. Sinds dat moment zorgde ik er altijd voor dat mijn handtas niet op de grond stond als haar mama het kon zien.

Na de maaltijd terug vroeg terug gaan slapen want ik was al gewaarschuwd voor een lange dag op zaterdag.

's ochtends namen we de auto richting Kosnovo. Een klein dorpje echt in the middle of nowhere waar je soms zelfs moest zoeken naar signaal voor je gsm.

Enkele sfeerbeelden van het dorp:

Toen nog zonnig... Ik blijf erbij, ik ga het uitzicht op de bergen zo hard missen...

De plaatselijke kerk

Enorm veel nostalgie voor Daisy

Het huisje van haar grootmoeder

Ik maakte kennis met haar grootouders.

Haar grootmoeder leerde me hoe ik zelf banitsa kon maken. Dus eerste werk in België is zoeken of ik die deeg kan vinden. Tijdens het wachten tot het middageten klaar was kreeg ik een rondleiding in de tuin. Ik was meteen verliefd op het uitzicht!

Grootmoeder, 78, in actie

De groententuin met rechts de voorraadruimte voor zelfgemaakte wijn, ljutenitsa, eieren en zoveel meer
In het midden naast de tuin het kippenhok, en alle velden daarachter (maw de berg) is ook eigendom
van de familie! 

Deze berg dus...

Ieder huis in dat dorp heeft zo'n constructies om druiven te maken
Het klimaat op die plaats is daar heel goed en blijkbaar bevond ik me in
de wijngaarden van Bulgarije

Na het middageten was het wachten...
Alle eieren, iets meer dan 70 of 80 als ik me goed herinner, werden gekookt. Ik mocht meedoen aan HET moment van Pasen: de eieren schilderen. Op het werk hadden we dat donderdag ook al gedaan (in de voormiddag he, want op donderdag mag het enkel in de voormiddag, in de namiddag brengt ongeluk) Op vrijdag is het verboden om dat te doen en op zaterdag moet je dat doen.

Het schilderen moet ook niet opgevat worden zoals wij dat zouden doen: uitblazen en figuurtjes op schilderen. Nenee, gewoon warme hardgekookte eieren vastnemen en dan in speciaal water leggen om te kleuren of met speciale verfmaterialen door je handen wrijven tot het gekleurd is.

Het eerste ei moet rood zijn en dan neemt de grootmoeder (of de oudste vrouw als ik goed begrepen heb) dat ei en duwt het tegen je voorhoofd en kin en wenst je geluk. Dat ene ei is speciaal en moet in een klein mandje bewaard worden tot het volgende jaar. Vlak voor het schilderen van de eieren het jaar erop mag dat ei weggesmeten worden om te vervangen door het nieuw. Ik verwacht nog heel wat foto's die getrokken zijn met de gsm van Daisy maar hier alvast wat sfeerbeelden van mijn foto's...

Moeder en dochter

De benodigdheden: speciale verf

Heel veel hardgekookte eieren

Krantenpapier om de tafel te beschermen en die specifieke bloemen voor het mandje

En potjes voor de verf
Hier terug de grootmoeder die het eerste ei zal nemen voor het ritueel

Schilderen maar! :-D

Vader en dochter ook aan het werk

Na het afdoen van de beschermingshandschoenen

Samen met grootmoeder :-)

De eitjes!

Mijn gouden ei :-D

Het mandjes eieren om mee te nemen naar Shumen

Na het schilderen werden de eieren verdeeld. Een deel voor de grootmoeder, een deel voor Daisy om mee te nemen naar Ruse en dan de rest in het mandje voor Shumen.

Eenmaal terug in Shumen had Daisy een afspraak met een goede vriendin die normaal het ganse jaar in Oostenrijk werkt (zie wel, nog eens het bewijs dat alle jonge mensen Bulgarije ontvluchten) Gelukkig sprak zij ook vloeiend Engels waardoor de conversatie wel vlot liep. Enorm leuk ook was dat zij heel wat mensen van verschillende culturen kon vergelijken omdat ze in de toeristische sector werkt. Haar oordeel: Belgen zijn van de vriendelijkste mensen die heel open zijn, veel complimenten geven en rustig zijn. Van de Nederlanders daarentegen moest ze niets weten. Veel te arrogant en te luidruchtig en mensen uit Scandinavië vond ze dan weer moeilijk om te doorgronden of te begrijpen.

Daarna, terug efkes rust. Voor mij wel nodig. Al dat Bulgaars horen en proberen te begrijpen om dan nog zelf te kunnen antwoorden is soms wel vermoeiend. Bovendien moest ik ook lang kunnen opblijven voor het volgende deel van de traditie: terug naar de kerk...

Om 23u30 vertrokken we (= Daisy, zus, vriendin van de baby en ik) terug richting centrum. Daar kochten we allemaal een kaars en wachtten tot de heiligen naar buiten kwamen. Wat mij enorm opviel dat het een drukste van jewelste was en dat het sociale aspect even belangrijk is als het gelovige. Je ziet er mensen terug en kunt eventjes bijpraten. Een tweede opvallende iets was de aanwezigheid van jonge mensen. Echte pubers die in een bende toekomen om dan samen het ritueel te doorlopen.

Maar goed, wat is nu het ritueel he? :p

Rond 5 voor middernacht kwamen de priesters naar buiten. Het is niet helemaal duidelijk op de foto maar soit. De sfeer errond zal ik niet snel vergeten. Eens zij hun kaars aansteken steekt iedereen zijn kaars aan via de kaars van iemand anders. Om middernacht beginnen ze aan een wandeling rond de kerk. Iedereen volgde hen. De traditie zegt dat je dus met je brandende kaars drie keer rond de kerk moet wandelen. Na de eerst toer gingen ze al terug naar binnen, niemand wist waarom, maar wij voltooiden de traditie en liepen dus nog twee toertjes. Nuja, zoals de meeste had ik de indruk. Een enorme mensenmassa wandelde drie keer rond de kerk.

De bedoeling was dat je kaars bleef branden. Het is geen ramp als ze uitgaat, maar dat betekent ook dat je tijdens het komende jaar ook iets zal meemaken dat niet zo goed of leuk is. Eens je drie keer gelopen hebt rond de kerk waren er wat onenigheden over het vervolg van de traditie. De ene dacht dat je moest wachten tot de kaars vanzelf uitging en de andere dacht dat je er nog mee moest tot thuis wandelen. Nuja, haar zus wilde ons nog meenemen naar een discotheek dus bliezen we onze kaars uit.

Eenmaal in de discotheek was ik eigenlijk stiekem blij dat Daisy de muziek (chalga, typisch Bulgaars) niet mooi vond, zo konden we na een uur al terugkeren om te slapen. Tegen dan was het ook al 2u30, ik was moe en vond het welletjes geweest voor die dag.

De kerk by night

Aanschuiven om een kaars te kopen

De priesters staan klaar voor vertrek

Net zoals wij met onze kaarsen

Eens wij klaar waren met onze drie toertjes waren heel wat mensen nog steeds bezig met wandelen

Op zondagochtend ten slotte mochten we eten van "kozonak" Een typisch paasbrood dat je enkel op die dag mag eten en een beetje meeheeft van suikerbrood met rozijntjes in. Tijdens het ontbijt mocht iedereen een ei kiezen uit het mandje om daarna wat ik het "eiergevecht" noem te spelen.

Foto's staan helaas op Daisy haar gsm, jullie moeten het dus voorlopig doen met de uitleg ervan.
Je kiest een ei waarvan je denkt het het sterk is. Dan neem je het ei vast en klop je met de top op de top van de andere persoon zijn ei. Daarna wordt het ei omgedraaid en klop je op de andere kant. Het ei dat langst overleeft is de winnaar. Toeval of niet... Ik was gewonnen tegen iedereen :-D

Daarna deden Daisy en ik nog eens tegen elkaar en toen had zij gewonnen. Daar zegt de traditie dat je de verliezende eieren moet pellen en in twee snijden. De ene helft mag je zelf opeten, de andere helft moet je geven aan de persoon waarmee je gestreden hebt.

En zo werd het ook tijd om de trein terug naar Ruse te nemen en het prachtige weekend af te sluiten. Daisy ging nog eens naar het verdiep erboven waar haar andere grootmoeder leefde. Ze stelde mij voor aan haar grootmoeder, nog zo'n schrijnend verhaal, waarop we snel onze koffers pakten om naar het station te gaan.

Net op tijd haalden we onze trein...

Het was een prachtig weekend waarin ik heel veel bijgeleed heb over verschillende dingen. Zowel tradities alsook andere verhalen over de politiek en de huidige situatie en manier van denken van het land enzovoort. Het was een lang bericht maar ik ben er zeker van dat ik nog veel dingen vergeten ben. Er waren veel te veel indrukken en impressies om alles in 1 keer te vertellen. En ik ben Daisy en haar familie enorm dankbaar voor de oneindige gastvrijheid om mij enkele dagen mee te nemen in hun dorp en leven...

Over paasmaandag, vandaag dus, vertel ik wel in een volgend bericht.

Hopelijk vonden jullie deze Orthodoxe, Bulgaarse traditie eens leuk om te lezen en ik zal bij aankomst mijn kennis proberen bij te schaven over de tradities in België ;-)

Tot de volgende!